DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI’NIN BİLGİ VE BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ALANIDA YAPABİLECEĞİ ÇALIŞMALAR VE YENİLİKÇİ PROJELER RAPORU
(ARALIK 2011 - ANKARA)
1.GİRİŞ
2.DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞINCA YAPTIRILABİLECEK DİNİ PROGRAM VE MASAÜSTÜ UYGULAMALARI
2.1.Alim-Mürşit-Mümin Programı
2.2.Muhaddis Programı
2.3.Müezzin Programı
2.4.Zikrullah Programı
2.5.Masaüstü Arkaplanını Dini İçerikle Zenginleştiren Program
2.6.Ekran Koruyucuyu Dini İçerikle Zenginleştiren Program
3.DİNİ İÇERİKLİ PORTALLAR
3.1.HocalarCevaplıyor Portalı
3.2.İyilikYapDenizeAt Portal Projesi
4.DİNİ İÇERİKLİ ANİMASYONLAR
4.1.Namaz Animasyonu
4.2.Abdest Animasyonu
4.2.Hac Animasyonu
4.DİNİ İÇERİKLİ SİTE EKLENTİLERİ
5. RAPOR HAKKINDA GENEL DEĞERLENDİRME
1.GİRİŞ
İçinde bulunduğumuz teknoloji çağında yüce dinimiz İslam’ın müslüman ve gayrimüsllimlere hakkıyla anlatılması için bilgi ve bilişim teknolojileri yüce Allah’ın insanlığa verdiği bir nimettir. Bu nimetin en güzel şekilde kullanımında İslam alemi için birçok faydalar vardır.
Her geçen gün ilerleyen bilgi ve bilişim teknolojileri ile birlikte bu teknolojilerin İslam’a hizmet etme potansiyelleri de artmaktadır. Diyanet İşleri Başkanlığı ülkemizde dinin doğru bir şekilde yaşanması için hizmet veren en önemli kurumdur ve ülkemizde din konusunda en güvenilir makamdır. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bu müstesna konumu, bilişim alanında yapılacak islami faaliyetlerde başı çekmesini kaçınılamaz bir görev olarak kuruma yüklemektedir.
Diyanet İşleri Başkanlığı bilgi ve bilişim teknolojilerini halihazırda kullanmaktadır. Ancak gelişen bilişim teknolojisi ile bilgisayar kullanımında her geçen gün ortaya çıkan yeni akımlar ve değişen kullanıcı alışkanlıkları yeni fırsatları ve olanakları beraberinde getirmektedir.
Diyanet İşleri Başkanlığı’na, kanunların kendisine yüklediği görevleri, bilgi ve bilişim teknolojilerini kullanarak nasıl daha etkili ve verimli şekilde yerine getirebileceği konusunda bu rapor hazırlanmıştır.
Rapor kapsamında Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bilgi ve bilişim teknolojilerinin kullanımı konusunda mevcut durumunun nasıl iyileştirilebileceği ve ne gibi yenilikler yapılabileceği kuruma sunulacaktır. Raporda önerilecek yenilikler, kurumun kanunlarla üzerine yüklenen yükümlülüklerini daha iyi yerine getirmesi için bilgisayar ve bilişim alanında ne gibi uygulamalar yapması gerektiği çerçevesi içerisinde açıklanacaktır.
· Diyanet İşleri Başkanlığı’nca yaptırılabilecek dini program ve masaüstü uygulamaları,
· Dini içerikli portallar,
· Dini içerikli animasyonlar,
· Dini formatlı internet sitesi eklentileri,
2.DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞINCA YAPTIRILABİLECEK DİNİ PROGRAM VE MASAÜSTÜ UYGULAMALARI
Aşağıda alt başlıklar halinde anlatılacak olan programlar bu raporda D.İ.B. tarafından yapılması ya da yaptırılması önerilen programlardır. Bu programlar gerçekleştirilip D.İ.B. tarafından gerek internet ortamında gerekse CD’ler ile insanların istifadesine ücretsiz olarak sunulabilir.
2.1.Alim-Mürşit-Mümin Programı
Alim-Mürşit-Mümin Programı şu an için olmayan, hayali bir paket programdır. Bu programın bilgisayarlarda ve bilgisayar türündeki çeşitli cihazlarda çalıştırılmak üzere D.İ.B. tarafından geliştirilerek ya da geliştirilmesi sağlanarak insanların istifadesine ücretsiz sunulması D.İ.B.’na tavsiye edilmektedir.
Alim-Mürşit-Mümin programının yapısından ve içeriğinden bir miktar bahsedecek olursak, program modüllerden oluşmalıdır. Her bir modül kullanıcının farklı bir ihtiyacını karşılayacak yapıda olmalıdır. Söz gelimi programda Kuran-ı Kerim modülü, Hadisler modülü, Dualar modülü vs. gibi modüller bulunmalıdır.
Alim-Mürşit-Mümin programı ücretsiz olarak insanlığın istifadesine sunulmalıdır. Platform bağımsız çalışabilmesi için Java programlama dili ile geliştirilmesinde fayda vardır. Birden fazla dili destekler yapıda geliştirilirse faydalı olur.
Alim-Mürşit-Mümin programı tavsiyesinin günümüzde örneği olarak gösterebileceğimiz iki adet yazılım var. Bunlardan
“Mürşit 5” adındaki yazılım ücretli ve 35 TL fiyatı var.(Haziran 2011) Diğeri ise internette ücretsiz olarak dağıtımı yapılan
“Hasenat 4 Kuran Araştırma Programı”. Ücretli olan program daha detaylı hazırlanmış ve daha stabil çalışıyor. Diğer program ise ücretsiz olmasına rağmen oldukça kapsamlı içeriğe sahip, ancak geliştirilmesi gereken birçok yönü var ve gelişmeye açık. (programlar için bakın:
www.hasenat.net ve
www.turan.com.tr)
Bu iki program mutlaka D.İ.B.’nın ilgili birimlerince incelenmelidir ve bu programlara benzer ve bunlardan daha iyi bir paket program ücretsiz olarak insanların istifadesine sunulmalıdır.
Aşağıda Mürşit 5’in kendi sitesinden alınan tanıtım yazısı bulunmaktadır. Bu yazı Mürşit programının içeriğini tanıtmaktadır. Alim-Mürşit-Mümin programı da aşağıdaki yapıya benzer bir yapıda olmalıdır. Ancak Alim-Mürşit-Mümin programı ücretsiz olmalıdır. Mürşit programı ihtiyacı karşılayacak kapasitede olsa da(yabancı dil desteği hariç) paralı bir program olmasından dolayı herkes tarafından erişilememektedir. Bu durum ancak böyle bir programın D.İ.B. tarafından geliştirilmesi ya da ihale ile yaptırılması ile düzeltilebilir.
 | MÜRŞİT 5 |
AYDINLANMAYI DİLEYENLERE | Mürşit 5, 150 cilt İslami kaynak içermesi, bütün işletim sistemlerinde çalışabilmesi, İslamiyet ile ilgili öğrenmek istediğiniz her şeye anında ulaşabilmenizi sağlaması, Kur'an okumayı, abdest almayı ve namaz kılmayı kolayca öğretmesiyle benzersiz bir program. Hem Bir Okul Hem Bir Kütüphane |
 | KURAN-I KERİM |
•Diyanet'ten Onaylı Orjinal Metin•Dört Adet Türkçe Meal - Prof.Dr. Suat Yıldırım, Türkiye Diyanet Vakfı- Komisyon, Ömer Nasuhi Bilmen, Elmalılı Hamdi Yazır
•İngilizce Meal - Yusuf Ali
•Almanca Meal - Prof. Dr. Muhammed Resoul
•Fransızca Meal - Prof. Dr. Suat Yıldırım (Komisyon)
•Rusça Meal - Türkiye Diyanet Vakfı
Doç. Dr. Fazıl Karaoğlu
•İki Adet Türkçe Tefsir - Ömer Nasuhi Bilmen, Elmalılı Hamdi Yazır
•Üç Adet Hatim - Davut Kaya, A. Abdüssamed, M. Emin Ay
•Seslendirmeli Türkçe Meal (Suat Yıldırım)
Okuyan: Yusuf Zİya Özkan | Mürşit kütüphanesinin baş kitabı tabii ki Kur'an-ı Kerim. Diyanet İşleri Başkanlığı'ndan onaylı orjinal metnin ardından 4 Türkçe meal geliyor. Yabancı kullanıcıları göz ardı etmeyen programda ayrıca İngilzce, Almanca, Fransızca ve Rusça meal de var. Türk müfessirler arasında otorite kabul edilen Elmalılı Hamdi Yazır ve kıymetli alim Ömer Nasuhi Bilmen'in sekizer ciltlik tefsirleri de Kur'an bölümünün diğer mühim kaynakları. Bu bölümün en önemli işlevlerinden biri de Kur'an-ı Kerim'i üç ayrı sesten;Abdussamed, M. Emin Ay ve Davut Kaya'dan dinleyebilme imkanı sunması. Üstelik dilerseniz Suat Yıldırım'a ait Türkçe meali de Yusuf Ziya Özkan'dan dinleyebilirsiniz. Kur'an'ı dinlerken ekranda okuna imleçle takibini daha kolay yapabilir; ayet ya da sure ezberlemek için liste oluşturabilir; istediğiniz sayıda ve hızda tekrar ettirerek kolayca ezber yapabilir; okuma hızınızı arttırabilir ya da azaltabilirsiniz. Mürşit 5 ile sureleri harf, nuzül ve Kur'an'daki cüz sırasına göre okutmanız ve yazdırmanız mümkün. Aynı anda orjinal metni, mealini ve tefsirini görmeniz de Mürşit'in bir başka ayrıcalığı.
|
 | HADİS |
•Riyazü's Salihin -İmam Nevevi
•Beş Yüz Hadis - Ömer Nasuhi Bilmen
•Kitap ve Sünnet - Asım Köksal
•Büyük Hadis Külliyatı- Rudani (Onbin Hadis) | Hadislere dayanak oluşturan ayetlerle örgülenmiş anlatımla, İslam'ı daha iyi anlayacaksınız. - Riyazü's Salihin ile, merak ettiklerinizi, konulara göre tasnif edilmiş ayet ve hadisler ışığında değerlendirecek;
- Beş Yüz Hadis ile mutlaka bilinmesi gereken temel hadisleri ve tefsirlerini öğreneceksiniz.
Ve Hadisler bölümünü vazgeçilmeziniz yapacak Büyük Hadis Külliyatı. Ondört muteber hadis kitabına dayanarak ve tekrarlardan azami ölçüde kaçınılarak derlenmiş bu dev küliiyatla 11.000 Hadis-i Şerif bir tıkla elinizin altında. Ravi zincirleriyle yer alan ve konulara göre sınıflandırılan Büyük Hadis Külliyatı ile arayıp da bulamayacağınız hadis-i şerif olması artık imkansız. Hadis bölümü ile hayatınızı Efendimizi'n sünnetine en uygun şekilde yaşayabileceksiniz.
|
 | İLMİHAL |
•İslam İlmihali - Mehmet Dikmen
•İslam İlmihali - Ömer Nasuhi Bilmen
•Şafi İlmihali - Halil Günenç
•Dini Bilgiler, Sualli- Cevaplı - Ömer Nasuhi Bilmen
•Fetvalar - Halil Günenç
•Namaz Hocası - Komisyon
•Evlilik Hayatı ve Mahremiyeti - A. Aydın
•Sorular ve Cevaplar - Hasip Asutay (Akaid, Oruç. Namaz, Kurban, Hac, Zekat, Öşür, Kadınlara Mahsus Haller, Alım-Satım ve Faiz, Helal ve Haram)
•Kadın ve Aile İlmihali - Dr. Dilaver Selvi;
•Hanımların Özel Halleri - Yrd. Doç. Dr. Kemal Yıldız |
|
 | FIKIH |
•Hukuki İslamiyye ve Islahatı Fıkhiyye Kamusu - Ömer Nasuhi Bilmen
•İlm-i Tevhid ve Akaid-i İslamiyye - Ömer Nasuhi Bilmen
•Günümüz Meselelerine Fetvalar - Halil Günenç
•Sorular ve Cevaplar - Hasip Asutay (Akaid, Oruç, Namaz, Kurban, Hac, Zekat, Öşür, Kadınlara Mahsus Haller, Alım- Satım ve Faiz, Helal ve Haram) |
|
 | TARİH |
•Büyük İslam Tarihi ve Efendimiz'in (S.A.V.) Hayatı - Asım Köksal
•Peygamberler Tarihi - Asım Köksal
•Kerbela - Asım Köksal
•Tefsir Tarihi - Ömer Nasuhi Bilmen
•Ashab-ı Kiram - Ömer Nasuhi Bilmen
•Sure-i Fetih Tefsiri ve İstanbulun Tarihçesi -Ömer Nasuhi Bilmen | |
 | TASAVVUF |
•Sırr-ı Azam - Ahmed Yılmaz
•Marifetname - Erzurumlu İbrahim Hakkı Hz.
•Altın Öğütler - İmam Gazali
•Hak Yolunun Esasları - İmam Gazali
•Kimya-i Saadet - İmam Gazali | |
 | DUA |
•Efendimiz'İn Dilinden Dualar - A. Aydın
•Her Güne Bir Dua - Semine ve Senai Demirci | |
 | ÇAY VAKTİ |
•Dini Hikayeler - A. Aydın
•Rüya Tabirleri - Nablusi
•Mesnevi'den Hikayeler - Ahmet Kasım Fidan
•Erkek ve Kız Çocuk İsimleri - Komisyon | .
- İnancın gerçek güç olduğunu anlatan ; Mesnevi’den seçme hikayelerle hakikate ulaşma yönünde bir adım daha atacaksınız.
- İslami Büyük Rüya Tabirleri Ansiklopedisi ile gördüğünüz rüyaların yorumunu hemen öğrenebileceksiniz.
- İsim Sözlüğü ile de çocuklarınıza isim koyarken anlamlarını kolayca öğrenebilecek, pekçok alternatifi bir arada bulabileceksiniz.
|
 | ARAMALAR |
| •Konu arama özelliği ile ilgilendiğiniz konuyla alakalı ayetlere, hadislere, ilmihal bilgilerine ve diğerlerine anında ulaşabilirsiniz. •Tüm metinlerde Türkçe veya Arapça harf, kelime, cümle veya cümleleri aynı anda arayabilir; sonuçları istatistiki olarak görüntüleyebilirsiniz. | |
 | KURAN KURSU |
•Kuran Öğreniyorum - Sesli
Tecvid Öğreniyorum - Sesli
Dini Bilgiler - Sesli
Haz: Hasip Asutay, Ses: Kadir Temel
•Kur'an-ı Kerim'den Aşırlar
Okuyan: Hafız Kadir Temel, A. Abdussamed
•Cevşen - Okuyan: M. Said Özdemir
•Yakarış, Zerre-i Esrar-ı Fatiha ve Sofra Duası
Okuyan: İsmet Haraçcı | Her yaşın kolaylıkla öğrenebileceği şekilde hazırlanan, Diyanet’ten onaylı bu bölümde Hafız Kadir Temel Hocaefendi’nin kusursuz anlatımıyla dilerseniz Kur’an-ı Kerim okumayı, dilerseniz bütün tecvid ve mahreç kurallarını öğreneceksiniz. - Daha kolayca anlamanız ve hafızanızda tutabilmeniz için temel dini bilgiler sesli olarak anlatılmaktadır. İmanın şartları, İslam’ın şartları, abdest, namaz, namazda okunan dualar ve sureler, oruç, hac, zekat, 32 farz, veda hutbesi, hatim duası, cevşen gibi konular sesli ve yazılı olarak yer almaktadır.
- Temel Dini Bilgiler kısmı da bir ders gibi, sesli olarak hazırlandı.
- Küçükler öğrenecek, büyükler pekiştirecek.
|
 | NAMAZ HOCASI |
•Boy Abdesti (Gusül) Nasıl Alınır?
•Abdest Nasıl Alınır?
•Namaz Nasıl Kılınır?
Hanımlar ve beyler için ayrı ayrı anlatımlar
•Cuma, Bayram, Cenaze Namazlarının Kılınışı, Teyemmüm ve Sehiv Secdesinin Yapılışı
•Vakit Namazlarının Kılınışı
Ayrıntılarıyla tamamı görüntülü ve sesli anlatım | |
 | NAMAZ VAKİTLERİ |
•Türkiye ve dünyadaki beşbin adet merkez için namaz vakitleri.
•Yeni merkezler eklenebilir.
•Vakitlerde ezan okur. | - Artık namaz vakitlerini kaçırmak yok. Çünkü Mürşit 5, ekranınızın ortasında beliren uyarı penceresi ile vakitleri size hatırlatır ve dilerseniz ezan okur.
- Hem de dünyanın neresinde olursanız olun. Çünkü bu bölümde beşbinden fazla Türkiye ve dünya merkezi için hesaplanmış namaz vakitleri var.
- Tabi dilerseniz namaz vakti hesaplaması için yeni merkezler de ekleyebilirsiniz.
- Ayrıca ekranda yer alan pusulayla kıble yönünü kolayca tayin edebilir, isterseniz aylık imsakiye çıktısı da alabilirsiniz.
|
 | EZGİLER |
•Kur'an'dan Aşırlar - Kadir Temel
•Derviş Ahmed İlahi Grubu
•Mevlit - Okuyan: Mehmet Atici
•Türk Tasavvuf Musikisi -
•Esma'ul Hüsna - Mustafa Demirci
•Ey Allah'ım 3 - Sami Savni Özer
•Her Güne Bir Dua - Ses: Rıdvan Ağaoğlu
•Osmanlı Saray Müzikleri - Yolculuk
Başar Dikici | |
 | HATTAT |
| - Türkçe ve Arapça harfler istenen renk, istenen yazı stili ve istenen büyüklükte yazılabilir.
- Paragrafların yönü soldan sağa (Türkçe paragraf) ya da sağdan sola (Arapça paragraf) olabilir.
- Türkçe metin içinde Arapça yazılabilir.
- Arapça metin içinde Türkçe Yazılabilir.
- Mürşit'te yer alan kitaplardan metinler aktarabilirsiniz.
- Yazılan metni kaydedebilir, yazıcıdan çıktısını alabilirsiniz.
|
2.2.Muhaddis Programı
Bu program isminden de anlaşılabileceği gibi hadisler ile ilgili, içerisinde çok sayıda hadisin olacağı bir program olmalıdır. Kullanıcılar konusuna gore, rivayet edenine gore, sıhhat derecesine göre, anahtar kelimelere göre vs. hadisler içerisinde detaylı aramalar yapabilmelidir. Mümkün mertebe hadislerin açıklamaları da hadislerin yanında bulunmalı. Ayrıca hadisler programın ayarlar bölümünde kullanıcılar tarafından belirlenen aralıklarla, program marifetiyle ekranda bir pop-up olarak çıkabilmelidir. Bu hadis pop-up’larının hangi aralıklarla çıkacağı, ekranın neresinde çıkacağı, kaç saniye ekranda kalacağı gibi hususlar kullanıcı tarafından ayarlanabilmelidir. Bu sayede insanlara belirli aralıklarla hadisler gösterilir ve insanlar hadislerden faydalanabilir.
2.3.Müezzin Programı
Müezzin program bilgisayar kullanıcılarına namaz vakitlerini hatırlatan bir program olmalıdır. İnternette bu alanda oldukça fazla sayıda uygulama yer almaktadır ancak maalesef kimi uygulamalar amatörce geliştirildiklerinden yanlışlıklar ve eksiklikler içermektedir. D.İ.B. tarafından geliştirilecek böyle bir uygulama güvenilirlik ve doğruluk bakımından faydalı olur. D.İ.B. namaz vakitleri hizmetini internet sitesi üzerinden vermektedir ancak Müezzin Programı ile öngörülen; internet bağlantısı olmasa da çalışabilen ve bilgisayar kullanıcısına namaz vaktini ezan okuyarak ya da kullanıcı isteğine bağlı olarak pop-up açarak hatırlatan bir uygulamadır.
2.4.Zikrullah Programı
Bu alt başlık altında önerilecek olan Zikrullah Programı örneğine ya da bir benzerine internet üzerinde rastlamadığım bir uygulamadır.
Bilgisayar başında iş için ya da eğlence için saatlerini geçiren bilgisayar kullanıcıları Allah’ı akıllarından çıkarabiliyorlar, hatta bazı durumlarda bilgisayarı çirkin bir takım işler için de kullanabiliyorlar. Zikrullah Programı ile amaç, Allah’ı belirli aralıklarla bilgisayar kullanıcısına güzel bir şekilde hatırlatmaktır. Bu hatırlatma işi, Allah’ın büyük ismi ve isimlerinin, belirli aralıklarla, kullanıcıyı rahatsız etmeden, ekranda belirmesi ile program tarafından yerine getirilir. Örneğin programı kullanıcı 5 dakikada bir hatırlatmaya ayarlarsa program 5 dakikada bir ekranda Allah isminin belirmesini sağlar.
Belirme işlemi çeşitli şekillerde meydana gelebilecek şekilde ayarlanabilir. Örneğin yazının yavaş yavaş belirmesi ile kullanıcının rahatsız olmadan yazıyı görmesi sağlanır. Kullanıcı belirecek yazının boyutunu, belirme süresini, yazı belirdiğinde kaç saniye boyunca ekranda kalacağını, nasıl bir efekt ile belireceğini programın ayarlar bölümünden ayarlayabilmelidir.
Bu uygulamayı bilgisayarında kullanan bir kullanıcı bilgisayarını kullanırken ekranında belirli aralıklarla Allah’ın güzel isimlerini görecektir. Bu sayede Allah’ı anma fırsatını da yakalamış olur. Bunun yanında bilgisayarını hayır işlerde kullanmasında, şer işlerden kaçınmasında da (Allah’ı hatırlattığından)bu programın faydası dokunur.
Allah’ın hangi isminin kaç defa kullanıcıya gösterildiği de bir istatistik olarak program tarafından tutulur. Bu sayede kullanıcının program vasıtası ile Allah’ı ve güzel isimlerini ne kadar andığı da kullanıcıya gösterilebilir. Kullanıcının dini motivasyonunu arttırıcı bir etki yapabilir.
Beliren yazı kullanıcının bilgisayarda halihazırda yaptığı işi engellemeyecek, sekteye uğratmayacak tarzda tasarlanmalıdır.
2.5.Masaüstü Arkaplanını Dini İçerikle Zenginleştiren Program
Masaüstü arkaplanı bilgisayar kullanıcılarının çok sık gördükleri bir alandır. Bilgisayar açıldığında herhangi bir iş yapmak için bu alan üzerindeki çeşitli araçlar kullanılır. Bu alanı günümüzde insanlar kendilerine göre kişiselleştirebilmektedir. Örneğin bir doğa resmini ya da kendi fotoğrafını koyabilmektedir.
Masaüstü arkaplan resimleri kullanıcı tarafından elle değiştirilebildiği gibi bir program vasıtasıyla belirli aralıklarla da değiştirilebilmektedir.
Öneri olarak sunulan fikir; masaüstü arka planı olarak güzel söz, resim, Kuran, hadis, nasihat vb. Dini içerik görmek isyen kişilere yönelik olarak bir program geliştirilebilir. Bu program yükleyen insanların masaüstü arka planlarını ayarladıkları aralıklarla değişecektir. Arka plan her değiştiğinde, dini içerikli yeni bir görsel bilgisayar-program kullanıcısının istifadesine sunulacaktır. Ayrıca bilgisayar internete bağlı olduğu zamanlarda yeni görseller de program tarafından otomatik indirilebilmelidir. Bu sayede kullanıcı örneğin her gün yeni ve farklı bir masaüstü arka planı ile karşılaşabilir. Görsellerle gözüne hitap edilirken güzelyazılarla da kalbine hitap edilir.
Bu raporda sadece fikren gündeme getirilen yazılımların detayları ve modülleri, yazılımın gerçekleştirilmesi kararı alınırsa yapılacak olan gereksinim analizi toplantılarının bir çıktısı olarak ortaya çıkacaktır.
2.6.Ekran Koruyucuyu Dini İçerikle Zenginleştiren Program
İşbu raporun 2.5. başlığı altında sunulan “Masaüstü Arkaplanını Dini İçerikle Zenginleştiren Program” fikrinin bir değişik versiyonu olarak 2.6. başlıklı fikir istifadenize sunulmaktadır. 2.5.’de masaüstü arkaplanını değiştiren programın yerine getirdiği fonksiyonlar, ekran koruyucular için de bir program vasıtasıyla yerine getirilebilir. Önerilen program ile; kullanıcının ekran koruyucusu olarak gördüğü görselin, program tarafından, belirli aralıklarla, belirlenen içerik kapsamında değişmesi sağlanır. Bu sayede bilgisayar kullanıcıları ekran koruyucuları devreye girdiğinde burada hoş sözler ve görseller görebilirler. İçerik program tarafından, internet üzerinden, kurumca belirlenen görsellerin indirilmesiyle otomatik olarak güncellenebilir.
3.DİNİ İÇERİKLİ PORTALLAR
3.1. Nolu madde kaldırılmıştır. Diyanet işleri dini içerikli soruları http://kurul.diyanet.gov.tr/sorusor/ adresi üzerinde cevaplandırmaya başlamıştır. (Güncelleme: 21.02.2012)
3.2.IyilikYapDenizeAt.com Portal Projesi
Toplumda iyiliğin yayılması için düşünülmüş bir projedir.
İnsanlar bir iyiliği yaptıkları zaman bunu gizli tutmaları onlar için hayırlıdır, bu davranışları onların iyiliği Allah rızası amacıyla yaptığının, riyadan uzak olduğunun bir nişanıdır. İnsanlar bir iyilik yaptığı zaman bunu açığa vurmaları da onlar için hayırlıdır, bu sayede başka insanlara da örnek olup onları da iyilik yapmaya teşvik ederler. İyilikyapdenizeat portal projesi bu iki hayrı da birleştirmeyi hedefleyen bir portal projesidir.
Portala insanlar basit birkaç soruyu cevapladıktan sonra üye olabilirler. Burada dilerlersen kendi isimleri ile dilerlerse de takma isimleriyle (nickname’ler ile) sitede; yaptıkları iyilikleri, güzel davranışları, bağışları vs. diğer insanların dikkatlerine sunabilirler. Örneğin bir kullanıcı “Bugün sırf Allah rızasını gözeterek beni aramayan sormayan, bana iyi davranmayan bir akrabamı aradım, onun halini hatırını sordum” şeklinde bir kayıt gönderebilir. Başka bir kullanıcı da bu gönderiye “Ebu Hureyre radıyallahu anh diyor ki; “Birisi; Ey Allah’ın Rasulü! Benim bir akrabam var, ben sılayı rahim yapıyorum fakat o yapmıyor. Ben iyilik ediyorum o bana kötülük ediyor. Ben ona yumuşak davranıyorum o bana kaba davranıyor.” Dedi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki; “Eğer durum dediğin gibiyse sen ona sıcak kül yedirmiş gibi oluyorsun demektir. Sen buna devam ettikçe Allah seninle beraber ona galip olmaya devam eder.”( Müslim)” şeklinde bir yorum gönderebilir. Üyeler tarafından gönderilenler, anlık olarak portalın ana sayfasında bir akış şeklinde bulunur. Diğer üyeler de dilerlerse bu yapılan iyilikleri beğenebilir (Facebook’daki beğenme özelliğne benzer bir özellik ile), yapılan iyilik hakkında yorum yapabilirler. Bu sayede isteyen kişi gerçek adını gizleyerek hem yaptığı hayrı gizli yapmış olduğundan dolayı bir hayıra ulaşır, hem de; topluma yapılan hayır duyurulduğu için, örnek olma ve teşvik etme noktasında topluma bir katkı sağlayarak bir hayra ulaşır.
Ayrıca portalı sivil toplum kuruluşları ve yardım amacıyla çalışan dernekler de faliyetlerini duyurmak amacıyla kullanabilir.
Üyeler kendi profil sayfalarında gönderdikleri iletilerin bir listesini de görebilirler, gönderileri üzerinde yönetimsel bir takım işlemler yapabilirler. Portal, hayata geçirilme kararı alınırsa, üzerinde yapılacak gereksinim analizi çalışmaları ile detaylandırılabilir.
Portalın slogan : “İyilik et denize at, balık bilmezse Halik bilir” olabilir. Toplumda iyiliğin yayılması adına güzel bir çalışma olur.
4.DİNİ İÇERİKLİ ANİMASYONLAR
4.1.Namaz Animasyonu
İnsanlara namazın nasıl kılındığını üç boyutlu bir şekilde anlata bir animasyon Diyanet İşleri Başkanlı’nca hazırlanıp-hazırlatılıp insanların istifadesine sunulabilir. Bu konuda yukarıda da bahsedilen Mürşit programındaki namaz animasyonuna bakılabilir. Animasyonun farklı dillerdeki versiyonları da ayrıca bulunursa faydalı olur. Örneğin kullanıcı dil seçeneği ile animasyonun dilini anlık olarak değiştirebilmelidir.
4.2.Abdest Animasyonu
İnsanlara abdestin nasıl alındığını anlatan üç boyutlu bir animasyon Diyanet İşleri Başkanlı’nca hazırlanıp-hazırlatılıp insanların istifadesine sunulabilir. Animasyonun farklı dillerdeki versiyonları da ayrıca bulunursa faydalı olur. Örneğin kullanıcı dil seçeneği ile animasyonun dilini anlık olarak değiştirebilmelidir.
4.2.Hac Animasyonu
Hac ibadetinin nasıl yapıldığını anlatan bir animasyon Diyanet İşleri Başkanlığı'nca hazırlanıp-hazırlatılıp insanların istifadesine sunulabilir. Animasyonun farklı dillerdeki versiyonları da ayrıca bulunursa faydalı olur. Örneğin kullanıcı dil seçeneği ile animasyonun dilini anlık olarak değiştirebilmelidir.
4.DİNİ İÇERİKLİ SİTE EKLENTİLERİ
İnternet ortamında birçok internet sitesi yöneticisi ve site sahibi sitelerinde dini içerikli görseller yayınlamaktadırlar. Bunlara örnek verilecek olursa bir ayet bir hadis eklentileri, namaz vakitleri eklentileri, esmaül hüsna eklentileri, dini slayt gösterisi eklentisi, dua eklentisi. Bu eklentiler belirli standartlara herzaman uymayabilmektedir. Özellikle amatör ruhla ve iyi niyetle yapılan kimi eklentiler ihtiyacı tam karşılayamamaktadır. Bu noktada DİB’nın bünyesinde site eklentisi geliştiren ve bunları diyanet.gov.tr internet sitesinin bir bölümünde yayınlayan bir ekip olursa çok faydalı bir iş yapılmış olur. İnternet ortamında insanların yüce dinimiz islamı daha iyi öğrenmeleri yönünde büyük bir adım atılmış olur. Hızla gelişen internet bu DİB’nın bu iletişim yolunu daha etkin kullanmasını kaçınılmaz kılmaktadır.
5. RAPOR HAKKINDA GENEL DEĞERLENDİRME
“Böyle bir çalışma yapmak, bu şekilde programlar geliştirip ücretsiz dağıtmak ya da internet ortamında insanların istifadesine sunmak Diyanet İşlerinin görevi midir?” sorusu akıllara gelecek olursa, yukarıda ortaya atılan projeler hayata geçirilmezse hiç kimse ya da hiçbir kurum Diyanet İşleri Başkanlığına “Neden böyle bir proje yapmadınız, görevinizi ihmal ettiniz” demez, diyemez. Ancak şu da bir gerçek ki; içinde bulunduğumuz çağ bilgi çağı. İnternet dünyası ve teknolojisi de her geçen gün artan bir hızla gelişiyor. Böyle bir ortamda, internetin getirdiği olumsuzluklar hızla yayılırken, internetin getireceği olanaklardan yararlanmamak, zaman yaşlandıkça gençleşen Kur’an’a karşı bir vefasızlık olur.
Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un 1. maddesinde Diyanet İşleri Başkanlığının görevi şöyle tanımlanır:
Görev: Madde 1- İslâm Dininin inançları, ibadet ve ahlâk esasları ile ilgili işleri yürütmek, din konusunda toplumu aydınlatmak ve ibadet yerlerini yönetmek üzere; Başbakanlığa bağlı Diyanet İşleri Başkanlığı kurulmuştur.
Burada “toplumu aydınlatmak” görevi kapsamında, işbu raporda önerilen programlar ve portal uygulamaları hayata geçirilebilir. Zaten günden güne hayatımıza daha da fazla giren internet ve bilgi teknolojilerinin dini hayatımızda ve dini kaynaklara ulaşmada da hayatımıza daha fazla girmesi kaçınılmazdır. Bu gerçek doğrultusunda, çağın gereklerine uygun olarak Diyanet İşleri Başkanlığı toplumu aydınlatmak amacıyla internet ve bilgisayar üzerinde bir takım uygulamalar ve projeler geliştirmelidir ve bunların devamlılığını sağlamalıdır.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın toplumu aydınlatmak amacıyla ne tür projeler geliştirmesi gerektiği, ya da geliştirebileceği hususunda başkanlıkça yarışmalar düzenlenebilir. Bu sayede hem insanlar bu konuda düşünmeye sevk edilmiş olur, hem de güzel fikirler ortaya çıkabilir.
İşbu raporda önerilen tüm program ve portal projeleri çoğunlukla fikir aşamasındadır. Tüm bu önerilerin detaylandırılması; yapılacak gereksinim analizi çalışmaları ile ortaya çıkacaktır.
Harem-i Şerif ve Mescid-i Nebevi'den canlı yayın yapan televizyon kanalları mevcut, ara ara bu yayın Youtube video sitesi üzerinden de yapılmakta ve Suudi Arabistan'a ait .gov uzantılı sitelerden de bu yayın ara ara yapılmaktadır ancak sürekli ve kaliteli bir yayın yapılmamaktadır. Diyanet İşleri Başkanlığı resmi sitesinde de bu yayınlardan alınan görüntüler link olarak verilmektedir ancak ana kaynakta yaşanan aksaklık ve kesintilerden bu linkler de etkilenmekte ve sürekli olarak çalışmamaktadır. Bu noktada önerimiz DİB'nın bu konuda teknik altyapıyı kurarak kendi serverları üzerinden tüm dünyaya canlı yayını (live stream) sağlamasıdır. Bu konuda Suudi Arabistanda bulunan benzer makamlarla da iletişime geçip ortak bir proje yürütülebilir ya da en azından Suudi makamlarına verecekleri hizmetin kesintisiz ve büyük ölçeklerde verilebilecek altyapıya sahip olması noktasında teşvik edilebilir, cesaretlendirme ve tavsiyeler ile yönlendirmeler yapılabilir.
